کنجد بیش از ۵ هزار سال است که به شکل‌های مختلف در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این دانه مغذی که با نام‌های سمسم، جلجلان، تِل و نام علمی Sesamum indicum در دنیا شناخته می‌شود، گیاهی علفی و یک‌ساله است که به دلیل غنی بودن از روغن در مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و مرطوب کشت می‌شود.
اعتقاد بر این است که دانه کنجد یکی از اولین چاشنی‌ها و همچنین اولین گیاهی است که برای روغن خوراکی استفاده می‌شود. براساس برخی از تحقیقات باستان‌شناسان اولین بار این گیاه در هند مصرف شده است که قدمت آن به ۵۵۰۰ سال پیش برمی‌گردد.
طبع کنجد در طب سنتی
طب سنتی روش درمانی-پزشکی است که براساس دانش سنتی و برپایه فرهنگ و نژاد هر کشوری به روش‌های مختلف انجام می‌شود که شامل طب‌سنتی چین، ایران باستان، آیورودا، گیاه‌درمانی و… است.
طب سنتی برپایه مزاج‌شناسی با توجه به تغذیه، سن، روش زندگی افراد و… علائم را بررسی و براساس آن طبع گرم یا سرد را مشخص می‌کند. در این حالت فرد با آگاهی از طبع خود در مصرف مواد خوراکی براساس مزاج خود تعادل را حفظ می‌کند تا از بروز مشکلات گوارشی و دیگر اختلالات جلوگیری کنند.
در این میان کنجد با داشتن طبع گرم و تر، علاوه بر این‌که رطوبت مناسب بدن را تنظیم می‌کند، برای درمان بیماری‌هایی که ریشه آن سرد و خشک است، بسیار مناسب خواهد بود. معمولاً مصرف کنجد برای افرادی که مزاج سرد دارند، توصیه می‌شود.
کنجد به دلیل داشتن پروتئین لیزیت و مواد مغذی مانند مس، آهن، کلسیم، فسفر، نیکل، ویتامین ب، سلنیوم، روی و… ارزش غذایی بسیار بالایی دارد. به طوری‌که ۱۰۰ گرم آن ۵۶۸ کیلوکالری موجود است.
به همین خاطر است که در طب سنتی مصرف عسل و کنجد را برای ورزشکاران، مشاغل سخت، چاق شدن و درمان ضعف و خستگی توصیه می‌کند.
طبع ارده گرم است یا سرد؟
ارده یکی از فرآورده‌های دانه کنجد است که با تفت دادن آن و سپس کوبیده شدن به‌دست می‌آید. مصرف ارده تنها محدود به ایران نمی‌شود و در بسیاری از کشورها از جمله لبنان، یونان، ترکیه، بلغارستان، ارمنستان و… برای پخت برخی از غذاها کاربرد دارد.
معمولاً ارده به تنهایی به عنوان چاشنی و در وعده صبحانه مصرف می‌شود. با این‌حال این فرآورده دانه‌ی کنجد به عنوان بخش اصلی در پخت حلوا ارده، حلوا شکری، باباغنوج و حمص استفاده می‌شود.
بیشتر بدانید : خواص فوق العاده ارده
طبع ارده مانند دانه کنجد گرم و تر است که در هر ۱۰۰ گرم آن نزدیک به ۴۳ درصد کلسیم و ۵۹۵ کیلوکالری وجود دارد و مانند دانه کنجد سرشار از مواد مغذی، ویتامین و پروتئین است.
طبع حلوا ارده گرم است یا سرد؟
کنجد علاوه بر این‌که به عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در بسیاری از خوراکی‌ها کاربرد دارد، فرآورده‌های پرخاصیتی هم دارد. حلوا ارده یکی دیگر از محصولات دانه کنجد است.
در اغلب کشورهای دنیا از جمله بالکان و لهستان حلوا ارده به عنوان یک میان‌وعده پرخاصیت مصرف می‌شود. برای تولید حلوا ارده که طبع گرم و تر دارد، پس از به‌دست آوردن خمیر کنجد له شده (ارده) به آن شکر، شیره خرما یا شیره انگور افزوده می‌شود تا ارده سفت و شکل بگیرد. سپس به آن تخم مرغ، هل و چوبک اضافه می‌شود.
بیشتر بدانید : حلوا ارده چیست ؟
این محصول پرخاصیت کنجد برای افراد سرد مزاج به ویژه آن‌هایی که قصد لاغری دارند بسیار عالی است.
طبع حلواشکری گرم است یا سرد؟
حلوا شکری در واقع همان حلوا ارده است که با همان مواد اولیه تهیه می‌شود اما در حلوا شکری درصد استفاده از شکر خیلی بیشتر از حلوا ارده می باشد. مصرف حلوا شکری برای افراد مبتلا به دیابت اصلاً مناسب نیست.
حلوا شکری فرآورده دیگری از دانه پرخاصیت کنجد نیز دارای طبع گرم و تر است.
